... عبارت است از اعتقادی كه از روی اجتهاد و كوشش باشد، و چه بسا بر سخنی كه از روی میل و هوی و یا «استحسان» گفته می شود «رأی» اطلاق می گردد، چنان كه از سخن رسول اكرم(ص) كه: «رأی» را به ضمیر [خود] اضافه كردند ...
... اين چهار مذهب بدين قرار است: 1 - مذهب حنفى: گروندگان به اين مذهب، از پيروان ابو حنيفه، نعمان بن ثابت (80 - 150) هستند. شاخص فقه حنفى رأى و اجتهاد است. ابوحنيفه از اهل حديث دورى مىكرد. و قياس (1) و استحسان ...
... و قياس (1) و استحسان (2) را در آراى خويش پذيرفت. مذهب فقهى او مبتنى بر هفت اصل است: قرآن، سنت، اقوال صحابه، قياس، استحسان، اجماع و عرف به پيروان ابوحنيفه «اصحاب رأى» اطلاق مىشود. در برابر ديگر فرقهها ...
... دو نظريه افراطى و تفريطى قرار دارد. نظريه افراطى منسوب به معتزله و طرفداران قياس و استحسان است كه عقل را به طور مطلق داراى اعتبار دانستهاند. نظريه تفريطى، از آن اشاعره اهلسنّت و اخباريان شيعه است كه ...
... اینكه ندیده و نشنیده در پرتو یك رشته محاسبات، یقین پیدا می كند، و هرگز در كاشفیت اجماع، ظن و تخمین و استحسان مطرح نیست. این نوع ادله از آن سلفی هاست كه بر اثر نداشتن نصوص كافی، مجبورند در احكام شرعیه به ...
... ديگر نميتوان دم از پويايي فقه زد.
ديدگاه دوم: از نگاه اصالت ثقلين و قياس و استحسان
طبق اين نگرش نزاع ميان فقه سنتي و پويا به نزاع سنت و بدعت يا اصالت ثقلينو اصالت عقل باز ...
... اهل حديث, بنابر جمود و تنگ نظرى ويژه, از ظاهر واژگان, به هيچ روى, روى گردان نبوده است. به نظر اين گروه, واژگان, به هيچ روى تأويل بردار نيستند و باب قياس و استحسان, بسته است و هر كس به آن باور داشته باشد, ...