پرسش: با نگاهى به آيات قرآن فلسفه تشريع محرمات احرام را بگوييد. پاسخ: با سلام و عرض ادب حج، مجموعه منظمى از يك سلسله عبادت هاى خاص است كه هر يك به تنهايى در خور توجه است. همان طور كه با تكبيرة الإحرام ...
... مميز و فصل مشخص دين اسلام از ساير اديان است. تاريخ تشريع اذان در اسلام پس از هجرت پيامبر اكرم(ص) به مدينه تشريع شد، پس از هجرت پيامبر اسلام به مدينه و فزوني مسلمانان، نياز به وسيله اي براي اعلام وقت نماز ...
... بين زن و مرد در حقوق نيست امّا با توجه به خصوصيات و وظايفى كه تكويناً بر عهده مرد و زن نهاده شده، تفاوت هايى نيز در حقوق از جهت تشريعى بين زن و مرد احساس مى شود. اين تفاوتها به لحاظ خلقتى كه زن و مرد ...
... كه مضمون روايت «لولا الحجه لساخت الارض اهلها؛ اگر زمين از حجت خدا خالي باشد زمين اهل خودش را در خود فرو مي برد» (4) ، بنابراين زندگي موجودات عالم به زنده بودن امام(ع) است. 2) ولايت تشريعي امام (ع) است ...
... تشريع نموده است كه متأسفانه بسيارى از انسانها از اين تكاليف غفلت مى كنند. هم چنين نبايد از نظام نا عادلانه اقتصادي و موارد ديگري كه مربوط به خود بشر مي شود غافل بود و آن ها را به حساب خداوند گذاشت. اين ...
... و فلسفه اش براى بشر معلوم نيست، تا اين كه حالت تسليم در مردم پيدا شود و خوبها از بدها تميز داده شوند، و اطاعت كنندگان از معصيت كاران شناخته گردند».(3) در عين حال در برخى روايات اشاره هايى بر نحوه تشريع ...
... شاگرداني مبرز و توانا براي دفاع از كيان عقيدتي و فقهي شيعه تربيت كنند. مي توان گفت كه در اين دورة 250 ساله تقريباً مسئوليت تبيين و تفسير دين يا بيان هدايت تشريعي به پايان راه خود رسيد. آن چه گفتني بود، ...
... دارد. 3 - همان گونه كه در كتاب تكوينى و خلقت بين زن و مرد تفاوت است و اين براساس نظام احسن در خلقت است، در كتاب تشريع، وظايف و مسئوليت ها نيز بين اين دو تفاوت است. به قول شاعر: جهان چون خط و خال و چشم ...
... ناپذير است. ج ) ذاتى و درون است. د ) در برابر آن هيچ گونه ضلالتى نيست. يعنى خداوند هيچ كس را با فطرت خداگريز و عقلى گمراه كننده نيافريده است. 3)هدايت تشريعى عام: اين گونه هدايت مخصوص انسانها و طايفه ...
... 6 - علل الشرايع، ج 1، ص 312؛ وافى ج 7، ص 57؛ كافى، ج 2، ص 48، باب نوادر. 7 - طبق اين حديث شريف، نماز با كيفيت ديگرى كه قبل از آن بدين صورت نبوده، وضع شده است، چرا كه نماز از سال اول بعثت تشريع شده بود. ...
... آدم را از خود او آفريد و سپس براى او حلالش كرد... علامه طباطبايى در توجيه اين نظريه مىفرمايد: حكم ازدواج، يك حكم تشريعى و تابع مصالح و مفاسد است و حكم تكوينى نيست كه قابل تغيير نباشد. ازاينرو ممكن است ...
... داشته باشند و خود را به مخلوقات معرّفي كند و آنها را مشمول فيض تكويني و تشريعي قرار دهد. پس اگر ديديم همه رسولان الهي از خداي يگانه خبر ميدهند روشن ميشود كه غير از او معبودي وجود ندارد. در قرآن به اين ...
... و بدين خاطر به اين مقام برگزيده ميگردند تا پيام الهي و هدايت تشريعي را كه همگان بدان نيازمند هستند، ولي قدرت دريافت مستقيم آن را ندارند، به آنان ابلاغ نمايند.
آنچه که تاکنون بیان شد ، مربوط به وحی ...
... حكم ازدواج، يك حكم تشريعى و تابع مصالح و مفاسد است و حكم تكوينى نيست كه قابل تغيير نباشد. ازاينرو ممكن است كه در ابتداى خلقت به خاطر ضرورت بقاى نسل در جامعه محدود آن روز كه فقط دو برادر و دو خواهر بودند، ...
... بحث تفصیلی ذیل را مطالعه فرمایید:
نجاست و طهارت از احكام اعتباري است كه شارع مقدس به جهت مصالحي آنها را جعل و تشريع كرده است. در اين مورد آيا مي توان پذيرفت كه انساني به جهت شرك يا به جهت كفر نجس باشد ...
... ولايت تكوينى و مقام نبوّت تشريعى و امامت تشريعى فرق گذاشت، فضل نبوّت و منصب امامت، مطلبى است و نيل به مقامات معنوى انسانى و ولايت تكوينى مطلب ديگر. در اصطلاح ارباب قلوب، اين را نبوّت عامّه، و نيز نبوّت ...
... ميشود. پس از باب رحمت به مردم، سختگيري و خشونت لازم ميشود دعوت به صلابت و قاطعيت و عدم مداهنه فرمودند و برخي احكام شاقّ و قاطع، وضع كردند پس اين قوانين نيز از باب رحمت به كل امّت تشريع گشته همانند جرّاحي ...
... علت و معلول است. قضا و قدر تشريعى به معناى فرمان الهى در تعيين وظايف فردى و اجتماعى انسان ها و مقدار و حدود اين وظايف است؛ مثلاً مى گوييم نماز واجب است (اين قضاى تشريعى است) سپس مى گوييم مقدار نماز در ...
... علاوهبر يك كتاب تشريعى، كتاب علمى نيز به شمار مىرود.آنها براى اثبات این عقیده، خواستهاند دلايلى از خود قرآن ارائه دهند،از جمله آيه «و نزلنا عليكالكتاب تبيانا لكل شيء؛(2)قرآن را بر تو فرستاديم تا بيانگر ...
... و مناسب آفريده است :
«بالعدل قامت السموات والأرض؛[2] نظام خلقت بر اساس عدل استوار است».
و هم در عالم قانونگذاري و تشريع، تمام قوانين او عادلانه و به جا و با هدف خلقت هماهنگ بوده ،هيچ گونه تبعيض و ...
... نظافت و تميزي بدن، باعث نورانيت قلبي و صفا و تقويت روح معنوي انسان ميشود و اين هدف اساسي در تشريع غالب احكام و تكاليف الهي به خصوص اعمال عبادي است و ايجاد نورانيت دل و نياز معنوي چيزي است كه انسان ها ...
...
عبارت «فيميلون عليكم ميلة واحدة» به معناى «يحملون عليكم حملة واحدة» است. 1 عبارت «ودّ الذين كفروا ... فيميلون عليكم ميلة واحدة» نيز در مقام بيان علت تشريع نماز خوف است. 2؛ يعنى اينكه گفتيم اين گونه ...
... خداوند در امور تكويني و تشريعي هستند، چون امور جهان بر اساس اسباب و علل و تدبير عالم به واسطة آنان صورت ميگيرد.
همانطور كه يك مملكت، رئيس و كارگزاراني دارد، مملكت الهي نيز اينگونه تمشيت شده است.
بناي ...
... به نحو غير اختياري است و در مورد انسان اختياري است و لوازم تكويني وتشريعي خاص خود را دارد و خداوند همه لوازم آن را فراهم فرموده است
بنا بر اين براي اين كه انسان با اراده و اختيار خود اين كمالات را طي ...
... خداوند اين مقام را در جايي قرار ميدهد كه شايستگي لازم فراهم آمده باشد حال در زمان ما ديگر پيامبري مبعوث نميشود، چرا كه دين پيامبر خاتم اديان است. راه وحي تشريعي بسته شده اما راه دل و ضمير خداشناسي باز ...
... از آن جا كه انسان موجودي است داراي عقل و شعور، خداوند هدايت تكوينش را با هدايت تشريعي او به وسيلة پيامبران همراه كرده است.(2)
1.طه (20) آيه 50.
2.تفسير نمونه،ج 13، ص 218؛ جعفر سبحاني، منشور جاويد، ...
... و رازقيت و تكوين و تشريع خلافتي نداشته , بلكه آن چه از ظاهر آيه مي توان استنباط نمود, اين است كه آدم در تعليم علوم الهي (علَّم الاسماء)خليفه خدا است . به ديگر بيان : معلمي از شئونات ربوبي است , چنان كه ...
... و نه تشريعي , بلكه عرضه لولايي است .
اين يك واقعيت است و نظاير زياد دارد. گاهي در پايان آيه مثل بودن را روشن مي كند و گاهي حذف مي شود. نظيرش در قرآن هست آن جا كه مي فرمايد:
بنابراين , آيه امانت نيز ...
... واقع نشود، اختيار معنا ندارد.
در پايان اضافه مي كنيم اگر چه اراده تكويني (اراده در آفرينش) الهي آن است كه انسان اختيار و آزادي انجام نيك و بد را داشته باشد، اما اراده تشريعي (قانون و احكام) الهي آن است ...
... جبر كرده و فكر نمودهاند كه خداوند با اجبار دست افرادي را ميگيرد و هدايتشان ميكند و بعضي را با اجبار به گمراهي ميكشاند، در حالي كه چنين نيست.
هدايت تشريعي به معني ارائه طريق، جنبه همگاني دارد و هيچ ...
... وجود ندارد و نمي تواند وجود داشته باشد".(1)
قضا و قدر و سرنوشت به معناي صحيح آن است كه بدانيم قضا در اصل به معناي حكم، و قدر به معناي اندازه گيري است كه به قضا و قدر تكويني و تشريعي تقسيم مي شود.
منظور ...
... خرد تصريحاً و تلويحاً آزادي انسان را زيربناي تشريع دانسته و سرنوشت او را در دست خود ميداند: "و ان ليس للانسان الاّ ما سعي؛ بر آدمي جز نتيجه تلاش چيزي نيست".(1) و ميفرمايد: "كل نفس بما كسبت رهينة؛ هر ...
... شناخت قدرت الهي است، به صورت عام مطرح كرده است. اما اسلام در زمينه تصحيح نگرش به زن، تنها به بخش نظري اكتفا ننمود بلكه در جهت احقاق حقوق زنان نيز قانونهايي مترقّي و حياتبخش را تشريع فرمود كه از جمله ...
... مفيد است يا مضر، اطلاع كامل ندارند، از اين جهت نياز به دين و شريعت و آمدن پيامبران است. آنچه از طرف خداوند تشريع شده و از طريق پيامبر ابلاغ شده است، براي كسي كه ايمان به علم و حكمت الهي دارد، همه در همين ...
... زندگى را دوست دارند و از مرگ و دردگريزان هستند . پاسخ: با سلام و ادب تشريع احكام تنها مبتنى بر مصالح حقيقى است نه عواطف خيالى و وهمى . بـه بـيـان ديـگـر در عـالـم طـبـيـعـت همه موجودات به يكديگر ...
... خداوند سبحان و به عبارت ديگر, در خداشناسى ما ايفا مى كند. از سوى ديگر, اين اصل با كل نظام تكوينى و تشريعى عالم در ارتباط است و قبول يا رد آن مى تواند كل جهان بينى ما را دگرگون سازد. افزون بر اين, عدل الهى ...
... او بر خلاف حكم وجدان و درون او باشد. در عين حال كه آيات قرآن به صراحت به موضوع اختيار و مسئوليت انسان در مقابل كارها تأكيد كرده است. قرآن در تأييد داورى فطرت و حكم خرد، آزادى انسان را زيربناى تشريع دانسته ...
... از همه چيز به طور يکسان آگاه است. آيا با توجه به اين حقايق مي توانيم انتظار داشته باشيم که فلسفه همه احکام را درک کنيم؟ وهمه چیز را ما بدانیم؟ اگر چنين بود چه نيازي به پيامبران براي تشريع احکام داشتيم، ...
... به وجود ميآيد كه با هدف تشريع توبه ناهمگوني دارد. ابوبصير از امام صادق(ع) ميپرسد: كدام يك از ما ميتواند توبه كند و مجدداً به گناه باز نگردد؟ او با اين سؤال دغدغه خود را اظهار ميكند كه اگر قرار باشد ...
... معنا است كه تخلف از آن با بهبودى ناسازگار است و به صورت تكوينى آثار و عوارض خود را دارد.
بهشتى كه آدم در آن بوده، مرحله پيش از تكليف و تشريع بوده و نهى جنبه ارشادى داشت، يعنى نزديك شدن به آن درخت و ...
... به استغفار و توبه باز گردد، خداوند نيز به آمرزش او بر ميگردد، زيرا خداوند آمرزنده و مهربان است».(1) اگر بنا بود توبه با شكستن باطل شود، در اين صورت نااميدي ميان بندگان به وجود ميآيد كه با هدف تشريع ...
پرسش:
نحوه وضو گرفتن شرح در آيه 6 سوره مائده با توجه به يکسان بودن اعراب وجوهکم ، ايديکم ، ارجلکم ( يکسان بودن فتحه) آيا ارجلکم به فعل فاغسلو برنمي گردد؟ چون تنها اعراب برئوسکم ( کسره دارد)که مربوط به ...
... يريد الله ليجعل عليکم من حرج و لکن يريد ان يطهرکم و ليتم نعمته عليکم؛(1) خدا نمي خواهد با تشريع اين احکام شما را به زحمت اندازد ؛بلکه مي خواهد شما را پاک کند و نعمتش را بر شما تمام گرداند». مخاطب اين ...
... به آن چه در بالا گفتيم، پيوند آغاز و انجام آيه روشن ميشود ،زيرا اين دستورهاي عميق تشريعي را کسي ميتواند تنظيم کند که از عمق قوانين تکويني آگاه و با خبر باشد. تا کسي از تمام جزئيات زمين و آسمان و آن ...
... الحج و متعه زنان) در زمان پيامبر( وجود داشت ولي من آن دو را تحريم نموده و عامل آنها راعذاب ميكنم. از طرفي در قرآن مجيد موضوع متعه يا ازدواج موقت مطرح شده است :.(1) از اين آيه استفاده مي شود اصل تشريع ...
... يا "عدالت اجتماعي" و صدها حکم مانند آن دگرگون نميشود. تغيير هماره در مسائل کوچکتر و دست دوم است.(2) بنابراين: أ) هر حکمي به مقتضاي اوضاع و حکمتي تشريع ميشود که اگر اوضاع تغيير کند، حکم تغيير ميکند ...
... ارشاد و راهنمايي از روي لطف است و بر دو قسم است: 1. تکويني و عمومي: خدا عقل و فهم و وجدان و غرائز در وجود همه انسان ها و حيوانات قرار داده است تا اداره امورش را رهبري کند(آيه 50 طه و 3 اعلي) 2. تشريعي ...
... همه چيز اعم از جاندار و بيجان اطلاق مي شود، نه فقط به موضوع ولايت و انتخاب اولي الامر از طرف مردم.
پاسخ:
با سلام خدمت شما همراه عزیز
پيامبر (ص) دو حيثيت و جنبه دارد : اول: جزئيات احکام را تشريع ...
... از اراده تشريعي خدا بر طهارت همه انسان ها است، زيرا اراده تشريعي خدا عام است و به هيچ گروهي اختصاص ندارد. خدا خواسته با فرستادن پيامبران و کتاب و معارف و احکام آسماني همه انسان ها را به ايمان و عمل دعوت ...
... و منع را پيش نگرفت، بلكه در صدد اصلاح و تعديل آن برآمد. چه اينكه الزاماتى طبيعى و تكوينى در متن خلقت موجود است كه تشريع و قانون نمىتواند صد در صد آنها را به ميل خود تغيير دهد.
خداوند متعال مى فرمايد: ...
... بلند آن است كه در جهان تكوين و تشريع, هر چيزى موقعيت و جايگاه مناسب و درخور خود دارد و عدل آن است كه اين تناسب رعايت گردد و هر چيز در جاى مناسب خود قرار گيرد. اين معنا, جامعترين معناى عدل است و معانى پيشين ...
... را بپوشانيد، يا ديدها را بشكنيد كه او را نبينيد، آن روز، سخن از محرم و نامحرم نيست؛ چون قيامت ظرف تكليف نيست و لذا اين دستور هم دستور تكويني است و نه تشريعي؛ يعني شما توان آن را نداريد كه نور اين بيبي ...
... كه در اين آيه اراده تكوينى خداوند بر دفع پليدى از اهل بيت مورد نظر است، نه اراده و خواست تشريعى او كه عموم مكلّفين را شامل مى شود. پس گفتار ابن تيميه مخالف صريح آيه شريفه است.
هم چنين براساس روايات فراوان ...