پرسش:
خون درون بدن با خون بيرون آمده از آن چه تفاوتى دارد كه يكى پاك و ديگرى نجس است؟
پاسخ:
با سلام و ادب
از پرسش چنين برمى آيد كه مراد شما اين است: تفاوت خون درون بدن و خونى كه از آن بيرون مى آيد، از نظر شيميايى و باكترى ها و... چيست كه اين تفاوت باعث پاك بودن خون درون بدن و نجس بودن خون بيرون از آن شده است؟
نبايد علّت پاك بودن يا نجس بودن جسمى را تنها در تفاوتهاى آزمايشگاهى و مادّى پى جست و مثلا اگر خون درون بدن و خون بيرون آمده هيچ تفاوتى از نظر آزمايشگاهى با يكديگر نداشته باشند، گمان بريم كه از نظر شرعى نيز بايد چون يكديگر باشند. چنين نگرشى، بسيار خطرناك است; زيرا علل مؤثّر در جهان و طبيعت تنها علل مادّى نيستند و علل ماوراى مادّه نيز مؤثّر و بلكه دامنه تأثيرشان از علل مادّى بيشتر و پيچيده تر است. ولى چون براى انسان علّتهاى مادّى محسوسترند، او از تأثير علل غيرمادّى و معنوى غلفت مى كند و تمام امور را بر محور مادّه توجيه مى كند. براى كسى كه به دين آسمانى پايبند است، داشتن چنين نظرى درست نيست; زيرا شرع مقدّس احكام را بر مبناى مصالح كامل مادّى و معنوى انسان وضع كرده است و اگر، به فرض، از نظر مادّى دليلى براى وضع حكمى نباشد، نبايد آن را ردّ كرد; چرا كه نيمى از آن، يعنى دليل معنوى از نظر دور مانده است. براى روشن شدن مطلب مثالى مى زنيم: فرض كنيد شخصى تنها به جنبه هاى مادّى امور نظر دارد و چيزى ديگر را مورد توجّه قرار نمى دهد. از نظر چنين شخصى دزديدن سيب نبايد هيچ اشكالى داشته باشد; زيرا سيب ميوه اى است مقوّى و حاوى انواع ويتامين ها و املاح معدنى و براى بدن مفيد است.
ولى چرا دزديدن سيب روا نيست؟ زيرا تنها مقوّى بودن و مفيد بودن سيب مطرح نيست. يا از نظر پزشكى مقدارى اندك از الكل زيانبار نيست; پس در ديدگاه مادّى موضوع تحريم الكل بيهوده به نظر مى رسد. ولى تفكّر مذهبى چنين قضاوتى را ناروا مى داند و تنها از دريچه تنگ مادّيات به مسائل نمى نگرد. پس، اين كه خون درون بدن و خون خارج شده، از نظر شيميايى و فيزيكى و ديگر جنبه هاى مادّى با يكديگر تفاوتى ندارند، دليل بر انكار حكم شرع نمى تواند باشد.