بهشت و جهنم در كجا قرار دارند؟

پرسش:
 از روايات مربوط به معراج پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) برمى آيد كه بهشت و جهنّم هم اكنون وجود دارند و حضرت محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) در معراج آن ها را مشاهده نموده است. پرسش اين است كه بهشت و جهنم در كجا قرار دارند؟ در همين زمين اند يا در كرات آسمانى؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
 درباره محل «بهشت و دوزخ» در بين مفسّران دو نظريه وجود دارد:
1. برخى معتقدند كه بهشت و دوزخ در باطن اين جهانند و انسان هايى كه به مراتب بالاى تقوا و پرهيزگارى برسند، مى توانند با چشم برزخى، هم اينك نيز بهشت و دوزخ را ببينند. مثلا آن ها همين الآن مى توانند ببينند كه لقمه حرام، آتشى است كه حرام خوار فرو مى برد و نيز عبادت خالصانه، بهره مندى و كسب نعمت هاى بهشتى است.
2. به باور گروه ديگرى از مفسّران، جهان آخرت و بهشت و دوزخ، اين جهان را فرا گرفته اند و به اصطلاح، اين جهان در شكم و درون آن جهان واقع شده است.[1]
بر اساس نظريه اوّل، پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) در سفر معراج، باطن و حقيقت اين جهان را مشاهده كرده اند و با چشم حقيقت بين خود، به تماشاى بهشت و دوزخ پرداخته اند.
بر اساس نظريه دوّم نيز، رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) با اوج گرفتن از اين جهان، به آن جهان وسيع تر و بزرگ تر گام نهاده اند و در آن جا، بهشت و دوزخ را ديده اند. در هر صورت، بهشت و جهنم نه در كره زمين قرار دارند و نه در كرات آسمانى.

[1]. ر.ك: تفسير نمونه، آية الله مكارم شيرازى و ديگران، ج 3، ص 94 و 95.