پرسش:
سلام.خسته نباشید
من تازه وبه طور اتفاقی با وبسایت شما آشنا شدم خیلی مباحث جالبی دارید خدا خیرتون بده. واما سوال من:
بین سیئه و اثم و ذنب و جناح که در آیات قران آمده چه تفاوتی وجود دارد؟
ممنون از پاسخگویی شما.التماس دعا
پاسخ:
سلام.
ممنونم از حضور شما
در كلماتي كه ذكر كرديد حنث هم می باشد که نگفتید كه عرض كنم در قرآن كلمات اثم و ذنب و حنت و سیئه به معنای گناه بكار رفته كه بعضی گفته اند تفاوت در عبارت در واقع نوعی تنوع گرایی است، اگر چه تفاوتهایی هم دارند كه به آن اشاره خواهیم كرد.
واژه جناح هم منظورتان در کدام آیه می باشد دقیقتر بفرمایید تا جواب رو عرض کنم
و امّا نسبت به كلمات دیگر در كتب لغات قرآنی اینچنین آمده است:
إثم: نا م كارهائی است كه از ثواب وخیر باز می دارند (مفردات) و معنای اصلی إثم، ضرر است به قرینه مقابله اثم با منافع در آیه شریفه «یسئلونك عن الخمر و المتیشیر قُلْ فیها إثم كبیر و منافع للناس و اثمهما اكبر من نفعهما» (بقره29) (قاموس قرآن، ج 1، ص 24)، از تو از خمر و قمار میپرسند، بگو در آن دو ضرری بزرگ و نیز منافعی برای مردم هست ولی ضررشان از نفعشان بیشتر است. در این صورت به گناه و قمار و خمر و مطلق كار حرام از آن جهت كه ضرر هستند و از خیر باز می دارند، إثم گفته می شود.
و ذنب )بر وزن فرس) به معنای دُم حیوان و غیره است و هر فعلی كه عاقبتش وخیم است را ذنب گویند. و لذا به گناه چون جزایش در آخر و تابع آن است نیز ذنب گفته اند (مفردات راغب) ـــ «وَ لَهُمْ عَلَیَّ ذَنْبٌ فَاَخافُ اَنْ یَقْتُلُونِ» (شعراء: 14) برای آنها در عهده من گناهی است می ترسم مرا بكشند. كه در این آیه به معنای گناه اصطلاحی در ذهن شما نمی باشد. بلكه به معنای جرم است، مانند «بِأیّ ذنبٍ قُتِلتَ» به چه جرم و گناهی كشته شدند، و گاه مُراد از ذنب در همان كارها و گناهانی است كه از ثواب و خیر باز می دارد. مانند «إن الله یَغْفِرُ الذُّنوب جمیعاً» (زمر: 53) و «وَ كَفی بِهِ بِذُنُوب عِبادِهِ خبیراً» (فرقان( 58
و سیّئة مؤنث سیّیء است و پیوسته وصف آید مثل خصلت و صفت و عادت بد و امثال آن كه اگر آن را لازم گرفتیم به معنی بد و قبیح است و اگر متعدی دانستیم معنای محزون كننده می دهد.
د راینجا نیز در هر صورت اعم از گناه اصطلاحی است كه معهود ذهنی ماست، اگر چه در آن معنا نیز آمده است مانند «مَنْ جاءَ بِالسَّیَّئَةِ فَلا یُجْزی إِلاّ مِثْلَها»(انعام: 160) كه سَیّئة در آیه كار بد و گناه است.
و حنث را هم به معنای گناه گرفته اند (مفردات) مانند «وَ كانُوا یُصرُّون علی الحِنْثِ العظیم»(واقعه: 46) و بودند كه بر گناه بزرگ اصرار می كردند. و هم به معنای شكستن عهد گرفته اند. كه این معنا شایع تر می باشد، چنانچه طبرسی اینچنین معنا كرده: مانند «وَ خُذْ بِیَدِك ضِغْثاً فَاضْربْ بِهِ وَ لا تَحْنَثْ» كه در داستان ایوب می گوید «یا تركه بزن و نقص عهد نكن«.
موفق باشید.