پرسش:
با توجه به اهميت و جايگاه حج در قرآن چه رابطه اى بين حج و وحدت مسلمانان برقرار است؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
مناسك بزرگ «حج» داراى ابعاد مختلفى است كه يكى از اين ابعاد، بُعد سياسى و ارتباط مسلمانان از نقاط دور دست جهان با يك ديگر و آشنايى با يك ديگر و در نتيجه برقرارى وحدت و هم دلى ميان آنان است و در حقيقت مراسم حج و خانه خدا و قبله مشترك تمام مسلمانان پيوند دهنده مسلمانان به يك ديگر و بهترين وسيله وحدت بين آنان است؛ روح عبادت، (توجّه به خدا) روح سياست، (توجّه به خلق خدا) يك رنگى و يكسان بودن پوشش، حركت منظم و دسته جمعى و انجام اعمال و عبادات به سوى يك نقطه (قبله و خانه خدا) آن چنان به هم آميخته اند كه گويا مسلمانان اعضاى يك پيكرند و در اين ميان دل هاى مسلمانان بيش تر از هر زمانى به يكديگر نزديك تر بوده و حج عامل بسيار مؤثرى براى وحدت دل هاى مسلمانان از نژادها و طبقات مختلف است. «حج» تعصب هاى ملى، قومى و نژادپرستى را شكسته و محدوديت مرزهاى جغرافيايى را طى كرده و هر ساله مسلمانان در كنار هم در يك محل و با اعمالى مشترك گرد هم مى آيند و با شعارها و انجام مراسم عبادى و سياسى به ريسمان الهى چنگ مى زنند و از اجتماع عظيم «حج» بهره هاى فراوانى را مى برند؛ چنان كه خداوند متعال مى فرمايد: (و اَذِّن فِى النّاسِ بِالحَجِّ يَأتوكَ رِجالاً وعَلى كُلِّ ضامِر يَأتينَ مِن كُلِّ فَجّ عَميق * لِيَشهَدوا مَنافِعَ لَهُم ...؛[1]و در ميان مردم براى اداى حج بانگ برآور تا [زايران]پياده و [سوار]بر هر شتر لاغرى ـ كه از هر راه دورى مى آيند ـ به سوى تو روى آورند، تا شاهد منافع خويش باشند ...»[2] امام خمينى درباره رابطه حج و وحدت مى فرمايد: «حج بى روح و بى تحرك و قيام، حج بى برائت، حج بى وحدت و حجّى كه از آن هدم كفر و شرك بر نيايد، حج نيست.)[3]
شرط همه مناسك و مواقف براى رسيدن به آرزوهاى فطرى و آمال انسانى، اجتماع همه مسلمانان در اين مراحل و مواقف و وحدت كلمه تمامى طوايف مسلمين است بدون اعتنا به زبان و رنگ و قبيله و طائفه و مرز و بوم و عصبيت هاى جاهلى و هماهنگ خروشيدن بر دشمن مشترك است ... .[4]
[1]. حج/27 و 28.
[2]. ر.ك: الميزان، ترجمه موسوى همدانى، ج 3، ص 544؛ تفسير جامع آيات الاحكام، زين العابدين قربانى لاهيجى، ج 4، ص 332 ـ 333.
[3]. صحيفه نور، ج 20، ص 229.
[4]. همان، ج 20، ص 19.
منبع: maarefquran.com