منظور از بکه در سوره ي بقره چيست؟

پرسش:

منظور از بکه در سوره ي بقره چيست که در کنار نام مکه آمده ؟

پاسخ: 

پرسشگر گرامي باسلام

«إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ- لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ» آل عمران:
96، اوّلين خانه‏اي كه براى مردم وضع شده همان است كه در بكّه است.

بكّ در لغت به معنى ازدحام است . بكّه چنان كه طبرسى فرموده به معنى محلّ ازدحام است. بنا بر اين چون محلّ بيت و اطراف آن، محل ازدحام براى طواف و استلام و نماز و دعاست، به آن بكّه گفته شده و  به معنى وصف است، نه علم محلّ . اگر جاى ديگر هم محلّ ازدحام باشد مثل جمرات منى به آنها هم بكّه گفته مي شود.

در الميزان فرموده: مراد از بكّه زمين كعبه است. به واسطه ازدحام مردم، بكّه ناميده شده است.

طبرسى از امام باقر عليه السّلام نقل كرده كه بكّه مسجد الحرام است و مكّه تمام حرم.  اين مؤيد مطلب فوق است زيرا مسجد الحرام محل ازدحام است.
 گويند: مراد از بكّه، مكّه است. ميم آن به باء قلب شده است.
محلّ كعبه و محلّ طواف و غيره نيز گفته‏اند.

ر.ک: قاموس قرآن، ج‏1، ص: 220