احکام خمس به فتوای آیت الله گرگانی

پدرم اهل خمس نیست واعتقادی به پرداخت خمس ندارد.اگر ارثی به بنده از ایشان برسد آیا پرداخت خمس این مال برمن واجب است؟
  پرداخت خمس مال ارثی بر شما واجب است چرا که اصلا به مقدار یک پنجم هر مالی که از پدر به دست شما میرسد ملک شما نیست بلکه متعلق به امام زمان علیه السلام است که در دوران غیبت باید به دست مراجع تقلید برسد.

  کارمندی هستم که خرجی خود را هم با مشکل فراهم میسازم آیا خمس مال به من هم تعلق می گیرد؟زکات چه طور؟
  در صورتی که چیزی کنار نگذارد تا یک سال بر او بگذرد و یا به سر سال خمسی او نرسد خمس ندارد و اما اگر پس اندازی حتی کم داشته باشد باید سر سال خمس ان را بدهد

  آیا به هدیه خمس تعلق میگیرد ؟
  اگر مورد استفاده قرار نگیرد تا سال برآن بگذرد و یا به سر سال خمسی برسد خمس دارد .

  خمس جز حق الله است یا حق الناس؟
  هر دو عنوان در مورد خمس صدق میکند یعنی از این باب که خداوند آن را واجب کرده ا ست حق الله است و از این باب که حق فقرا و امام معصوم است حق الناس می باشد .

  آيابه شهريه طلاب خمس تعلق مي گيرد؟
  خیر خمس تعلق نمیگرد.

  آیا اوون پولی که پدر خانواده میریزه توی حساب دخترش واسه جهیزیه و چند سال هم توی بانک هست،خمس داره؟
  بله خمس دارد.

  آيا به حقوق بازنشستگي خمس تعلق ميگيرد؟
  در صورتي كه هزينه زندگي نشود و پس انداز شود خمس دارد .

  آيا بر وجوهي مانند عيدي و هديه كه شخص از بدو تولد تا زمان تكليف جمع ميكند خمس تعلق مي گيرد؟
  خمس دارد .

  چنانچه زنی به عقد مردی در بیاید و در زمان عقد در خصوص مهریه مرد شرط نماید "عند الاستطاعه" و پس از مدتی ان مرد بخواهد از آن زن جدا شود(طلاق بدهد) و اموالی نداشته باشد از لحاظ شرعی تکلیف مرد در مورد مهریه چیست ؟
  وظیفه مرد آن است که مهریه زن را بدهد و اگر مالی نداشته باشد بر عهده مرد باقی می ماند و هر زمان که مالی به دست آورد واجب است آن را بپردازد البته اگر طلاق قبل از دخول باشد زن مستحق نصف مهریه است .

  بر فرض مثال شخصي ماهيانه 500 هزار تومان حقوق دريافت ميكند ، اگر اين شخص در ماه 300 هزار تومان را خرج كند و 200 هزار تومان را در حساب بانكي خود پس انداز نمايد : 1- آيا بعد از گذشتن يك سال ( يعني وقتي كه حساب بانكي وي به مبلغ 2 ميليون و 400 هزار تومان رسيد ) بايد خمس بدهد ( يعني تقريبا 500 هزار تومان خمس دهد ) ؟ 2- در صورت مثبت بودن جواب سوال فوق ،اگر در طول سال مقداري از حساب بانكي خود را برداشت نمايد ( مثلا 100 هزار تومان ) آيا باز هم به آن خمس تعلق مي گيرد ؟
  1 _ خمس به آن تعلق می گیرد . 2 _اگر این مبلغ را قبل از یکسال هزینه کند خمس ندارد اما اگر بگذارد تا یکسال به آن بگذرد و سپس هزینه کند خمس آن را هم باید بپردازد .

  بر فرض مثال شخصي ماهيانه 500 هزار تومان حقوق دريافت ميكند ، اگر اين شخص در ماه 300 هزار تومان را خرج كند و 200 هزار تومان را در حساب بانكي خود پس انداز نمايد : 1- آيا بعد از گذشتن يك سال ( يعني وقتي كه حساب بانكي وي به مبلغ 2 ميليون و 400 هزار تومان رسيد ) بايد خمس بدهد ( يعني تقريبا 500 هزار تومان خمس دهد ) ؟ 2- در صورت مثبت بودن جواب سوال فوق ،اگر در طول سال مقداري از حساب بانكي خود را برداشت نمايد ( مثلا 100 هزار تومان ) آيا باز هم به آن خمس تعلق مي گيرد ؟

  كسي كه مبلغي در حساب بانكي خود پس انداز كرده است ، با فرارسيدن سال خمسي ، بايد خمس آنرا بپردازد ، حال سوال بنده اين است كه : 1- اگر تا بعد از پرداخت خمس آن ، به مابقي پول موجود در حسابش تا سال خمسي بعد دست نزند ، آيا بايد دوباره خمس آنرا بپردازد و همينطور در سالهاي بعد ؟ 2- در صورت مثبت بودن سوال فوق ،كسي كه اين قضيه را نميدانسته ، و مثلا 100 هزار تومان در حساب بانكي اش است و مربوط به 5 سال پيش است و هيچ خمس نداده ، تكليفش چيست ؟ 3- الف )كسي كه پولي را هديه گرفته است ، آيا اين پول خمس دارد ؟ ب) در صورتي كه از يكسال بگذرد چطور ؟
  1 _ مالی را که خمس آن پرداخت شده است دیگر لازم نیست خمس ان مجدد پرداخت شود و لو سالها بر آن بگذرد البته اگر آن پول را هزینه کند و پول جدیدی را کسب کند و پس انداز شود تا سال برآن بگذرد خمس دارد . 2 _ اگر هرگز خمس ان را نداده بوده است باید یک پنجم آن را خمس بدهد . 3 _ الف و ب : اگر یکسال از آن بیگذرد و مصرف نکند خمس دارد اما هر مقداری را که در مؤنه خود (هزینه زندگی )مصرف کرده خمس ندارد .

  اگر کسی پول مخمس سال گزشتہ را صرف موونہ امسال بکند آیا می تواند آن پول را از ربح امسال کسر نماید ؟
  سود جدید جایگزین پول خمس داده شده نمی شود و در صورت اضافه آمدن از هزینه سال باید خمس آن داده شود .

  بنده برای ازدواجم مبلغی وام گرفته ام ولی با توجه به اینکه مراسم ازدواج بعد از سال خمسی من است و من وام را به لحاظ شرایط زمانی زودتر گرفته ام آیا به این وام خمس تعلق می گیرد؟
  خمس تعلق می گیرد ولی در صورتی که پرداخت خمس در شرایط فعلی برای شما موجب تاخیر در ازدواجتان می شود می توانید برای پرداخت خمس از مرجع خود اجازه و مهلت بگیرید .

  آیا به یارانه ها خمس تعلق می گیرد ؟
  اگر نگهداری شود تا سر سال خمسی و یا یکسال به آن بگذرد خمس دارد اما اگر در میان سال هزینه شود خمس ندارد .

  اگر کسی مقداری پول وام بگیرد و بعد از گذشت یک سال هنوز چیزی از آن را خرج نکرده آیا باید خمس آنرا بدهد؟
  خمس به آن تعلق میگیرد .

  اگر بخشی از درآمد سال قبل از پایان سال ، قرض داده شود و زمان دریافت آن در سال آینده باشد ، چه موقع پرداخت خمس آن واجب می شود ؟
  زمانی که آن وجه را تحویل گرفتید باید خمس آن را بپردازید .

  مقداری خمس به گردن دارم. آیا می توانم نصف آن را به سید و سیده یتیم بدهم؟ اگر مجاز به این کار هستم باید آن را به مادر دو یتیم (قیم) آنها بدهم که در حسابی برای آنها پس انداز کند و یا خرح روزمره آنها بکند؟
  مجاز هستید که نصف سهم سادات را به این خانواده بدهید و باقی را به این دفتر یا مرجع خود بدهید و باید خرج هزینه زندگی آنان شود .

  جوانی که برای ازدواج پول جمع میکند آیا شامل خمس میشود ؟
  اگر یکسال بر آن پول بگذرد خمس دارد .

  ایا به فیش حج عمره خمس تعلق می گیرد ؟
  اگر از پول خمس داده شده تهیه نشده نباشد باید بعد از گذشت یکسال خمس آن محاسبه شود .

به پولی که به دیگران قرض داده شده وایا خمس تعلق می گیرد.ایاخمس آن را باید از مالی که داریم در هنگام سر رسید سال خمسی پر داخت کرد؟
  اگر یک سال بگذرد خمس دارد اما زمان پرداخت خمس را میتوانید به تاخیر بیندازید تا آن پول را دریافت کنید .

  با دریافت وام و قرض الحسنه اقدام به پیش خرید یک دستگاه خودرو نمودم تا با کار کردن کمی از مشکلات خود و خانواده را بر طرف نمایم پس از خرید و تحویل خودرو ملزم شدم به دلیل وام خودرو ۱ خودرو رابه عنوان تاکسی شماره گذاری نمایم ۲ بالاجبار تعهد گرفتند که به مدت هفت سال حق فروش آن را ندارم ۳مجددا ملزم شدم در خط و مسیر مشخصی مسافر جابجا نمایم ( در این مسیر حتی یک مسافر هم وجود ندارد به مسئولین تاکسی رانی نیز گفته ام )۴حق فروش سهمیه بنزینم را هم ندارم لذا از آنجاکه متهد به پرداخت اقساط وام و قرضالحسنه بوده ام در مسیر های دیگر مسافر کشی کرده ام و به کارخانجات و شرکت ها و مراکزی که نیاز داشته اند سرویس دهی کرده ام البته بر اساس قوانین و مقررات این کار هم خلاف مقررات بوده است الف) تکلیف شرعی این جانب در رابطه با مسایل در حال حاضر چیست ؟ ب) آیا به این تاکسی خمس هم تعلق می گیرد ؟ به چه میزان ؟
  1 _ در صورت ناچاری عمل شما گرچه خلاف مقررات است ولی حرام نیست . 2 _ به مقداری که وام آن را پرداخت کرده اید خمس آن باید داده شود و می توانید پس از پرداخت تمام وام خمس آن را بدهید .

  آیابه سیدی که بعلت درمان بیماری پدرش و هزینه های مرگ برادرش مجبور به نزول گرفتن پول شده است و اکنون با مشکلات بسیاری روبرو است بطوری که ممکن است خانه و مغازه ی خود را برای بدهی اش از دست بدهد خمس تعلق می گیرد؟
  اگر واقعا بدهکار باشد و مصداق فقیر بر او صادق باشد خمس به او دادن با اجازه حاکم شرع اشکال ندارد .

  آیا برای یک مغازه دار مغازه اش هم خمس دارد ؟
  خمس دارد مگر آنکه اصل مغازه را از مال خمس داده شده خریده باشید که دیگر لازم نیست خمس آن را بدهید مگر آنکه آن را بفروشید که باید خمس مازاد بر قیمت خرید را محاسبه و پرداخت کنید .

  1- به وجهی که به عنوان پاداش پایان خدمت به کارمندان دولت جمهوری اسلامی ایران پرداخت می شود خمس تعلق می گیرد یا خیر؟ اگر سال مالی بر آن بگذرد چه حکمی دارد؟ 2- اگر وجه مذکور که تنها سرمایه یک کارمند بازنشسته است در بخش کشاورزی و خرید زمین (ایجاد باغ یا مزرعه) به کار گرفته شود به باغ یا مزرعه مذکور خمس تعلق می گیرد یا خیر؟ 3- اگر وجه مذکور جهت اخذ سود در بانک گذاشته شود چه حکمی دارد؟
  1 _ اگر صرف در هزینه های زندگی شود خمس ندارد و الا اگر سال به آن بگذرد خمس دارد به شرط آنکه آن فرد سال خمسی داشته باشد . 2 _ خمس به آن تعلق می گیرد . 3 _ اگر سال به آن بگذرد خمس دارد .

  آیا کسی که زندگی خود را با قسط و وام می چرخاند درواقع پس اندازی ندارد و اگر داشت وام نمی گرفت آیا چنین شخصی به او خمس تعلق می گیرد یا خیر ؟
  اگر آن وام را برای خرید لوازم ضروری منزل بگیرد آن جنس خمس ندارد ولی اگر برای کار و سرمایه وام بگیرد به هر مقدار که وام را بس می دهد باید خمس آن را بدهد .

  آیا فرد می تواند خمس مالش را به کسی که تمام امور دینی او را در دست دارد ( مثل معلم قرآن ) بدهد ؟
  خمس باید به دست مرجع تقلید برسد و یا با اجازه او صرف در مصارف خاص شود .

  آیا پولی که بچه غیر بالغ از راه کسب جمع آوری کرده ،متعلق خمس است؟
  اگر سال بر آن بگذرد خمس دارد و اگر ولی او خمس آن را ندهد بعد از بلوغ بر خود او واجب است که بپردازد

  مبلغی را به عنوان قرض قبل از سال مالی به کسی داده ام که آن شخص مبلغ فوق را به شخص ثالثی داده تا درجایی سرمایه گذاری کرده و سود بدست آمده بصورت مساوی تقسیم گرددآیا پول داده شده خمس تعلق می گیرد؟
  بعد از دریافت پول از طرف مقابل اگر از سال خمسی شما گذشته باشد و یا آنکه قبل از سال خمسی گرفته شده و تا سر سال هزینه نشده باشد باید خمس آن پرداخت شود .

  پولی که بابت عضویت وقدرالسهم به تعاونی مسکن پرداخت شده خمس دارد؟
  اگر این پول در تملک شما باشد و حق برداشت آن را داشته باشید خمس دارد اما اگر برای مدتی حق برداشت نداشته باشید لکن متعلق به شما باشد هر زمان که آن را دریافت کردید باید خمس آن را بپردازید .

پولی که برای حج تمتع ودیعه گذاشته ایم آیا خمس به آن تعلق میگیرد؟
  از نظر ما پولی که برای حج تمتع کنار گذاشته اید اگر یک سال بر آن بگذرد خمس دارد و همچنین پولی که به فرزند خود می دهید اگر از سود همان سال باشد و فرزند نیز صرف در هزینه خود کند خمس ندارد اما اگر از پولی به او داده شود که خمس به آن تعلق گرفته بوده و یا فرزند آن را کنار بگذارد و یا به عنوان سرمایه از آن استفاده کند تا برایش سودآوری داشته باشد خمس دارد و خانه نیز اگر از سود همان سال باشد یا از مال پاک شده باشد خمس ندارد و الا خمس به آن تعلق می گیرد

  یک واحد آپارتمان اضافه بر نیاز داریم آیا پس از آنکه خمس آنرا پرداختیم آیا باید با هر بار افزایش قیمت خمس افزوده را پرداخت؟
  بعد از پرداخت یکبار خمس چنانچه در سالهای بعد افزایش قیمت پیدا کند پرداخت مازاد بر قیمت لازم نیست مگر آنکه قصد فروش داشته باشد و خانه دیگری هم به عنوان احتیاج نخرد که باید خمس مازاد را بپردازد .

  آیا خمس به عین تعلق می گیرد یا به قیمت؟
  خمس ابتدا به عین تعلق می گیرد اما می تواند از قیمت هم پرداخت کند .

  آيا به ديه خمس تعلّق مى‏گيرد ؟
  بعد از گذشتن سال، مازاد بر مؤونه خمس دارد .

  اگر کل منفعت کسب در سال اول یک میلیون تومان باشد طبیعتا 200 هزار تومان مبلغ خمس میشود و 800 هزار تومان مال مخمس میشود،حال اگر در سال دوم کلا در پایان سال مبلغ یک میلیون تومان برای مکلف باقی مانده باشد. آیا باید 800 هزار تومان مخمس را کم کرد و 200 هزار تومان باقی مانده را تخمیس نمود؟ و آیا باید مال مخمس را در کل دوران تکلیف جمع کرد و از مانده ی هر سال کم کرد آنگاه مبلغ باقی مانده را تخمیس نمود؟
  درصورتیکه در بین سال آن پول مخمّس هم خرج شود و بعد دوباره از درآمد آن سال جایگزین شود باید خمس آن داده شود ولی اگر پول مخمس پس انداز شود و مصرف نشود خمس ندارد .

  فروش امتیاز فیش حج توسط افرادی که از استطاعت مالی خارج شده اند چگونه است ؟
  اگر واقعا از استطاعت افتاده و نرفتن حج او به خاطر کوتاهی ایشان نبوده است فروش امتیاز فیش حج اشکالی ندارد و آن مبلغ جزء درآمد سال شده در صورتیکه مازاد بر مؤونه اش شد خمس دارد .

  وجهی که بابت نیابت فردی جهت انجام حج در همین امسال داده شده است آیا خمس دارد یا خیر ؟
  اگر از مال خمس داده میّتی باشد که خمس می داده نیاز به خمس ندارد ولی اگر از ما ترک میّتی که خمس نمی داده است باید خمس آن را بپردازند .

  وجهیکه برای ثبت نام در حج تمتع یا عمره مفرده پرداخته و در آن سال مشرف شده و بعد از سال قرعه بنامش افتاده ، خمس دارد یا خیر ؟
  اگر در همان سال برود خمس ندارد ، ولی بعد از سال باید خمسش را بدهد .

  پول یا اجناسی که والدین جهت جهیزیه دختر کنار می گذارند آیا خمس دارد ؟
  لوازمی که والدین جهت جهیزیه تهیّه می کنند خمس ندارد ولی پولی که کنار گذاشته می شود و سال خمسی بر آن می گذرد باید خمس آن داده شود .