کم صبری

پرسش:

راه درمان كم صبري و لجاجت را بيان کنید و چه كنيم تا انتقام‏ مجو نباشيم؟

 

پاسخ:

با سلام

از راه هايي كه در اين مورد پيشنهاد مي‏گردد، رضايت از قضاي الهي است. راضي بودن از قضاي الهي عبارت است از: اعتراض نكردن و خمشگين نشدن از آن چه پيش مي‏آيد. خداوند متعال در مقام مدح كساني كه به قضاي الهي راضي و خشنودند، مي‏فرمايد: "رضي الله عنهم و رضوا عنه؛خداوند از آنان راضي است و ايشان از خدا راضي اند".
رضا داراي دو مرتبه است: 1 - مرتبه عالي 2 - مرتبه پست.
در روايتي، امام صادق (ع) مي‏فرمايد: "اصل طاعت خدا، صبر و رضايت به خوشايند و ناخوشايند [ روزگار ] است و هر بنده‏اي در مكروه و محبوب و خوشايند و ناخوشايند از خدا راضي باشد، همه آن‏ها براي او خير خواهد بود. و در روايت ديگري فرمود: داناترين مردم به خدا، راضي‏ترين آن‏ها به قضاي او است.
در روايت ديگري، پيامبر گرامي (ص) از اصحاب خود پرسيد: شما كيستيد؟ گفتند: ما گروه مؤمنانيم. حضرت (ص) فرمود: علامت ايمان شما چيست؟ گفتند: به هنگام بلاصبر مي‏كنيم، و به هنگام گشادگي و نعمت شكر مي‏گزاريم، و به قضاي او راضي هستيم. حضرت (ص) فرمود: به پروردگار كعبه شما مؤمنانيد.
فايده مقام رضا در دنيا، فراغت قلب براي عبادت و راحتي از هموم، و عدم لجاجت و انتقام جويي و در آخرت، رضايت خدا و نجات از غضبت او است.
راه تحصيل و رسيدن به مقام رضا، اين است كه انسان بداند هر چه را خداي سبحان براي بنده‏اش مقدر كند براي او خير است، اگر چه بنده از شر و حكمت آن آگاه نباشد و بداند كه غم و غصه هيچ تأثيري در قضاي الهي نداشته و آن را تغيير نمي‏دهد. آن چه مقدر شده مي‏شود و آن چه مقدر نشده، نخواهد شد. انسان بايد بداند كه حسرت خوردن بر گذشته و فكر و نقشه كشيدن براي آينده، و انتقام گرفتن و لجاجت كردن، بركت را از وقت انسان مي‏گيرند بدون اين كه فايده‏اي در برداشته باشد. تنها پي آمدهاي تلخ كم صبري و نارضايتي از قضاي الهي براي انسان باقي مي‏ماند. خروج انسان از مقام صابرين به جزع و فزع، گريبان دريدن، به صورت زدن و شكايت كردن، زياد است اين‏ها اموري هستند كه در حيطه اختيار انسان قرار دارند، پس سزاوار است كه از همه آن‏ها اجتناب، و از قضاي الهي اظهار رضايت كند. البته نه به اين معنا كه ذاتاً مصيبت را دوست داشته باشد؛ زيرا خوش نداشتن مصيبت امري غير اختيار است و با اين صفت كسي از زمره صابرين خارج نمي‏شود. همان طور كه ناراحتي دروني و گريستن، خارج از اختيارند و كسي را از مقام پايين نمي‏آورند. به همين خاطر وقتي ابراهيم فرزند پيامبر اكرم (ص) از دنيا رفت، اشك از چشمان حضرت (ص) سرازير شد. و وقتي به پيامبر (ص) گفتند: آيا خود شما ما را از اين كار منع نكردي؟ حضرت (ص) فرمود: چشم اشك مي‏ريزد، و قلب محزون مي‏شود، ولي چيزي كه پروردگار را به خشم مي‏آورد نمي‏گويم. خوب چنين شخصي از مقام رضا خارج نمي‏شود؛ زيرا به مصايب راضي است اگر چه از آن‏ها ناراحت باشد.
اما راه تحصيل صبر: صبر اگر چه بسي مشكل است، ولي مي‏توان آن را با معجوني از علم و عمل به دست آورد؛ يعني مي‏توان با توجه به ناچيز بودن شدايد و كوتاهي دوران مشكلات، و توجه به زشتي و ضرر جزع، و به وسيله كثرت تفكر در احاديث و آياتي كه درباره صبر وارد شده، همانند: "انما يوفي الصابرون اجورهم بغير حساب" ، انگيزه دين را تقويت و انگيزه شهوت و هوي را تضعيف نمود. آري كسي كه بداند ثواب صبر به مراتب بيشتر از چيزي است كه از دست داده، با صبر آن چنان بهره‏مند شده كه ديگران بايد به حالش غبطه برند؛ زيرا چيزي كه از دست داده، جز در زندگي دنيا با او نمي‏ماند و چيزي كه به دست آورده، بعد از مرگ، ابدالدهر با او خواهد بود، معلوم است كه مي‏تواند صبر كند. كسي كه چيز پستي را به خاطر به دست آوردن شيي‏ء نفيسي از دست داده، نبايد به خاطرش محزون باشد و به همين صورت بايد انگيزه دين را تدريجاً به مبارزه با انگيزه هوي عادت داد، تا لذت پيروزي بر شهوت را بچشي، و به آن عادت كرده، در مبارزه با شهوت، زورمند و صاحب قدرت شوي؛ زيرا عادت و تمرين اعمال مشكل همانند صبوري كردن، موجب تقويت قوايي شود كه باعث صدور آن اعمالند، بنابراين، كسي كه خود را به مخالفت هوي عادت دهد، هرگاه بخواهد مي‏تواند بر او غالب شود. در اين مورد مي‏توانيد از داستان‏ها و زندگي انسان‏هاي بزرگ و صبور كمك بگيريد.
1 - بينه (98) آيه 8.
2 - زمر (39) آيه 10.
3 - ملا احمدنراقي، معراج السعاده، ص 643 - 659 (با اقتباس و تلخيص) و مرحوم عبدالله شبر، اخلاق، ص 357 - 372 (با اقتباس)

نظرات (0)

نظر ارسال شده‌ی جدیدی وجود ندارد

دیدگاه خود را بیان کنید

  1. ارسال دیدگاه بعنوان یک مهمان - ثبت نام کنید و یا وارد حساب خود شوید.
پیوست ها (0 / 3)
اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی شما

وبگــــــــــردی طلبۀ پاسخگو

دانــــــلود های مفیـــــــــــــــــــد

حمایت از سایت

برای حمایت از سایت لوگوی زیر را در سایت خود درج نمایید.

بیشترین دانلود ها

جدیدترین مطالب سایت