حقيقت پل صراط چيست؟

پرسش:
حقيقت پل صراط چيست؟
پاسخ :
با سلام و عرض ادب و احترام
صراط در لغت به معناي راه است و بر اساس روایات ، صراط پلي است بر دوزخ در مسير بهشت كه نيكان و بدان بر آن وارد مي شوند. نيكان به سرعت از آن عبور مي كنند و به نعمت هاي بي پايان خدا مي رسند، و بَدان سقوط كرده و به قسمت زيرين آن يعني جهنم سرازير مي شوند.
اما در مورد حقیقت صراط با استفاده از آیات و روایات می توان گفت : منظور از صراط ، مجموعه افكار، عقايد، صفات و اعمالي است كه انسان با آن‏ها مرتبط است. همين افكار، صفات و اعمال است كه در آخرت به صورت گذرگاهي وسيع و دلپذير يا تنگ وحشتناك ظهور و تجلي مي‏كند. هر انساني به ميزان نزديكي و انسي كه با دستورات الهي و سیره پیامبر و ائمه اطهار دارد، به صراط مستقيم نزديك‏تر است و در آخرت به راحتي از صراط مي‏گذرد، و به ميزان بُعد و دوري از راه حق و روش و منش انبيا و اولياي الهي، از صراط مستقيم فاصله دارد و در آخرت از پل صراط در جهنم فرو مي‏افتد.
به عبارت دیگر، پل صراط در عالم قيامت ظهور باطن صراطي است كه انسان‏ها در زندگي دنيايي داشته و در آنها قرار گرفته بودند. روشن است همان گونه که بهشت و نعمت های بهشتی و دوزخ و آتش آن از نوع ماده دنیوی نیست ، صراط آنجا نیز از نوع ماده دنیوی  نیست تا بعد مادی داشته باشد ، بلکه ماده و جسم در آن عالم به تناسب قوانین حاکم بر همان عالم خواهد بود.
 «صراط» آنجايي، ظاهر شدن صراطي است كه انسان‏ها در اينجا داشته‏اند؛ زيرا در حقيقت انسان‏ها در زندگي دنيايي خود، صراط يا راهي به سوي خدا داشته‏اند يا راهي به سوي غيرخدا. همه ما انسان ها هم اکنون بر روی صراط قرار داریم که در صورت رفتن به سوی باطل و ناپاکی از آن فرو می غلطیم و به دوزخ و تباهی می افتیم و روز قیامت تجسم همین دنیا خواهد بود. ظاهراً به همين جهت بوده است كه در روايات، صراط را به راهي كه از مو باريك‏تر و از شمشير، تيزتر است، تعبير كرده‏اند.(1) زیرا رفتن بر مبنای حقیقت و پاکی بسیار ظریف و سخت است و احتیاط بسیار باید داشت.
بنابراين ميان پل صراط و راهي كه انسان در دنيا آن را طي مي‏كند، تناسب و هم‏خواني دقيقي وجود دارد. به تعبير روشن‏تر، راهي كه انسان در دنيا آن را مي‏پيمايد، به صورت گذشتن از صراط و يا فرو افتادن از آن در جهنم، تجلي و ظهور مي‏كند و تندي و كندي سرعت حركت بر پل صراط دقيقاً به ميزان هم‏سويي با راه حق و فرامين حجت‏هاي خدا بستگي دارد. از اين روي هر كس تعبد و تبعيت بيش‏تري در دنيا نسبت به فرامين الهي داشته است، مثل برق از صراط خواهد گذشت و به تناسب فاصله‏اي كه از راه حق و حقيقت داشته است، بر روي صراط گرفتار و متزلزل خواهد بود. در روايتي از امام صادق (ع) آمده است: «از صراط برخي مثل برق جهنده، عده‏اي مثل دويدن اسب، بعضي چهار دست و پا، افرادي به صورت راه رفتن، عده‏اي ديگر در حالي كه به آن چنگ زده و آتش قسمتي از آن‏ها را فرا گرفته است، عبور مي‏كنند و ديگران نيز هرگز از آن عبور نكرده، به جهنم سقوط مي‏كنند.(2)
 از منبع اهل سنت نیز روایت شده که رسول خدا(ص) فرمود: صراط هفت پل است باريك‏تر از موي و تيزتر از شمشير، هر يكي سه هزار ساله راه، هزار ساله فراز و هزار ساله راه نشيب و هزار ساله راه هموار، به هر پلي كه بنده برسد بازش دارند، و بپرسند، بر پل اول از ايمان پرسند. بر پل دوم از نماز پرسند، بر پل سوم از زكات پرسند، و بر پل چهارم از روزه پرسند، بر پل پنجم از حج پرسند، بر پل ششم از خيانت پرسند، بر پل هفتم از حق پدر و مادر پرسند.(3)
در آیات قرآن این مسئله به صراحت ذکر نشده است ، اما مفسران از محتوای برخی از آیات ، پل صراط را استنباط می کنند.
در روایات بسیاری از منابع شیعه و سنی این مسئله ذکر شده است.  
عبدالله بن مسعود: روز قيامت كه خلق بر صراط بگذرد. برخي چون برق برخي چون باد برخي چون مرغ تيز پر و قومي چون سوار تيزرو و بعضي دوان و بعضي مي‏افتند و مي‏خيزند و بر كرانه صراط فرشتگان عذاب با نيزه‏هاي آتشين ايستاده‏اند و خلق را مي‏ربايند و در دوزخ مي‏اندازند. و ملائكه رحمت ايستاده و مي‏گويند: يارب! سلم سلم: بار خدايا سلامت گذران.(4)


 1- بحارالانوار، مجلسي، ج 8، باب 22 (الصراط)، ص 64 - 65 (داراحياء التراث العربي، بيروت، چاپ سوم، 1403ه)
 2-همان.
3-سواد اعظم، حكيم سمرقندي، ص 78، انتشارات بنياد فرهنگ ايران.
 4- همان.

نظرات (0)

نظر ارسال شده‌ی جدیدی وجود ندارد

دیدگاه خود را بیان کنید

  1. ارسال دیدگاه بعنوان یک مهمان - ثبت نام کنید و یا وارد حساب خود شوید.
پیوست ها (0 / 3)
اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی شما

وبگــــــــــردی طلبۀ پاسخگو

دانــــــلود های مفیـــــــــــــــــــد

حمایت از سایت

برای حمایت از سایت لوگوی زیر را در سایت خود درج نمایید.

بیشترین دانلود ها

جدیدترین مطالب سایت