مکان زندگى امام زمان (عج) کجاست؟

پرسش:

با سلام.مکان زندگی حضرت مهدی(عج)کجا می باشد؟

پاسخ:

سلام و عرض ادب

در این زمینه سه گونه روایت داریم که در ابتداى امر، هر یک با دیگرى مخالفت دارند.

الف- برخى از روایات محل خاصى براى سکونت آن حضرت مشخص نمى‏کنند و جایگاه آن حضرت را در بیابان‏ها و کوه‏ها معرفى مى‏کنند. مانند روایت ابن مهزیار که شیخ طوسى در کتاب غیبت خود آورده است.[1]

ب؛ دسته ‏اى که منطقه‏ خاصى را براى زندگى حضرت تعیین مى‏ کنند. مثلاً:

1. مدینه و پیرامون آن و یا کوه رضوى که در اطراف مدینه است.[2]علامه شوشترى در این باب مى‏گوید: در نصوص معتبره رسیده که جایگاه آن حضرت در غیبت صغرا و کبرا، کوه رضوى است. این که کیسانیه مى‏پندارند که مقّر محمد بن حنفیه در کوه رضوى است، دلیل نمى‏شود که این کوه جایگاه حضرت مهدى (عج) نباشد؛ زیرا کیسانیه اخبارى که از پیامبر (ص) شنیده بودند و به تواتر ثابت شده بود که مهدى (عج) غیبتى دارد و...، آن را بر محمد بن حنفیه تطبیق کردند و اصولاً هر انحراف و شبهه‏اى، منشأش یک مطلب حقى است که مورد سوء استفاده قرار مى‏گیرد.[3]

2. مکه و پیرامون آن. از برخى روایات، استفاده مى‏شود که آن حضرت در مکانى به نام "ذى طوى" پیرامون مکه زندگى مى‏کند و از همان جا نیز همراه یارانش قیام خواهد کرد.[4]

ج- دسته سوم، اخبارى که از جایگاه خاصى نام نمى‏برند. فقط بیان مى‏دارند که آن حضرت با مردم حشر و نشر دارد و به گونه‏ى ناشناس زندگى مى‏کند.5]

حال که این سه دسته روایت را اجمالاً مرور کردیم با کمى دقت در مى‏یابیم که بین آنها هیچ گونه تضاد و ناسازگارى وجود ندارد؛ زیرا اصل اوّلى بر این است که زندگى آن حضرت به شیوه‏ى عادى و معمولى باشد. به گونه‏اى که موجب حساسیت نشود و این نوع زندگى براى خود آن حضرت هم آسان‏تر است. البته این منافات ندارد که حضرت در بیشتر وقت‏ها در مدینه یا مکه باشد و گاهى به جهت ضرورت از مردم دورى گزیند و در کوه‏ها و بیابان‏ها بسر برد.[6]

1. شیخ طوسى، غیبت، ص 266، به نقل از چشم به راه مهدى، ص 348.
2. شیخ طوسى، غیبت، منشورات مکتبة بصیرتى، ص 102 و 103؛ بحارالانوار، ج 52، ص 153؛ اصول کافى، ج 1، ص 340.
3.مجموعه مقالات و گفتارها پیرامون حضرت مهدى (عج)، ص 64.
4. نعمانى، کتاب غیبت، ص 182، به نقل از، چشم به راه مهدى، ص 350.
5. نعمانى، کتاب غیبت، ص 164. از این روایت استفاده مى‏شود که غیبت آن حضرت غیبت عنوانى مى‏باشد.
6. ر.ک: چشم به راه مهدى، ص 351 - 347.