تفسير قصص قرآن در رويكرد علّامه طباطبائى
چكيده خداوند متعال در قرآن كريم براى القاى پيامها و مقاصد الهى، آيات خود را بر اساس روشها و قالبهاى گوناگونى نازل كرده است. براى مثال، اخلاق انبيا را به عنوان ...
نقدي بر مقاله «دفاع از مقاله نگاهي به سوره ي زنان» (1) «نقش تفسير درباره قرآن» نویسنده: علیرضا محمدی فرد چکیده نوشتار پیش رو ناظر به مقالهای است تحت عنوان «دفاع از مقاله نگاهی به سورهی زنان». مقاله ...
... ادبيات عرب و علوم ديگر كه در فهم قرآن نقش دارد، بتواند به آن دست يافت، بلكه لازم است هر كسي كه خواهان آشنايي با تفسير قرآن و دستيابي به معارف قرآني است، ابتدا مقدمات تفسير را فرا گيرد تا با آن ابزار بتواند ...
... و"بصير" كه با مراجعه به آيات محكم، تفسير به خوبي روشن ميشود.
2ـ بسياري از حقايق مربوط به جهان ديگر، يا جهان ماوراي طبيعت است كه از افق فكر ما دور است و ما به حكم محدود بودن در زندان زمان و مكان، قادر ...
پرسش:
قرآن منکران خود را به مبارزه دعوت کرده است و در دو سوره بقره و يونس به مخالفانش اعلام نموده است اگر مي توانند يک سوره همانند قرآن بياورند و اگر نتوانستند اين دليلي است بر اعجاز و اينکه قرآن کلام ...
... جهت در روايات - تفسير نمونه، ج 6، ص 316. اسلامى مذمت و نهى از تفأل شده، همان طور كه در قرآن مجيد كراراً به آن اشاره گرديده و محكوم شده است، از جمله در حديثى از پيغمبر اكرم صلى الله وعليه وآله نقل شده ...
... گونههاى كاربرد مصدر را ريشهيابى كرده، سپس با كاربردشناسى اين نظريه در تفسير الميزان تلاش كرده است تا كاربست آن را در اين كتاب نقد و بررسى كند. مقدّمه در زبان عربى، مصدر از نظر موقعيت متنىاش، به چند ...
پرسش:
چرا در قرآن خمس يك بار آمده، ولى زكات بیشتر ذکر شده است؟ پاسخ: با سلام و ادب
زكات و خمس تفاوت دارند. زكات معناى عامّى دارد و به همه انفاق هاى مالى زكات گفته مى شود و زكات مصطلح كه نصابى خاص ...
... و بسيارى ديگر از اولياى خدا تصريح نكرده است؛ اما تفسير و تأويل برخى از سوره ها و آيات، جز بر اشخاص خاصى تطبيق نمى كند؛ به گونه اى كه همه مفسران درباره آنها اتفاق نظر دارند.[8] آياتى كه درباره حضرت فاطمه ...
... بدان كه در مورد صحت اين روايت بين مفسران و محدثان اتفاق نظر وجود دارد.[23] بررسي شبهات با توجه به مطالب فوق با بررسي كتابهاي تفسيري و تاريخي موجود، اعم از شيعه و سني، اين نتيجه به دست آمد كه آيه ي مباهله ...
پرسش:
دوست: سلام عليكم
آيا در کتاب قرآن درباره ي امام زمان اشاره شده است يا خير؟
پاسخ:
سلام و عرض ادب
در مورد پرسش شما عرض كنم،اينكه آيه اي به صورت صريح نامي از اسم مبارك ايشان برده ...
... حق تعالى و از آن اراده و مشيّت كسى جز ذات او، آگاه نيست.(29) آيات مذكور بيانگر طولانى بودن نعمتهاى الهى براى اهل بهشت است. امام صادق(ع) با تلاوت آن و سپس تفسير و تأويلش فرمود: »همان گونه كه نعمتهاى الهى ...
... مىدهد، جنبه ايجادى آن را به مؤثّر على الاطلاق مىداند، كه مىگويد: «لا حول و لا قوّة الّا باللّه و بحول اللّه و قوّته اقوم و اقعد».
امين الاسلام طبرسى در تفسير شريف مجمع البيان در تفسير آيه كريمه، ...
... خدا را با كمال اخلاص پرستش كنند». (25)
پينوشت ها:
1.تفسير نمونه، ج 27، ص 47، به نقل از مفردات. 2. شمس (91) آيه 10 و 9. 3. آل عمران (3) آيه 164.
معراج السعاده، ص 13.
بحارالانوار، ج 62، ...
... به امانت غافل مي باشد, چرا كه غرايز بر انسان حكومت مي كند. هم چنين آيه از متشابهات است و احتياج به تفسير وتأويل دارد, لذا گاهي جمله اي به خاطر فصاحت و بلاغت و داشتن قرينه حذف مي شود; بنابراين , معناي ديگرش ...
... "خبر بزرگ" چيست؟ آيا رستاخيز است؟ يا چيز ديگر، ميان مفسران اختلاف نظر است و ممكن است قابل جمع هم باشد، زيرا قرآن داراي ظاهر و باطن، بلكه باطنهاست اما فهم باطن قرآن بدون وجود قرائن يا تفسيرهايي كه از پيامبر(ص) ...
... كتابهايي كه در موضوع "محكم و متشابه" به نگارش در آمده ميپردازيم: الف، تفسير نمونه، ج 2، ص 320 - 324. ب، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهشي ج 2، ص 1997 - 2000 ج، تفسير الميزان ، ترجمه مرحوم موسوي همداني، ج ...
پرسش:
به طور كلّي توضيح دهيد كه تأويل و تنزيل يعني چه و تفاوتشان چيست ؟
پاسخ:
سلامی به گرمی نان و تنور تنزيل در مقابل تأويل به معناى روشن و تحت اللفظى آيت مى گويند لازمه تنزيل , نزول تدريجى و از ...
... با تو ذرات جهان همراز شد هست محسوس حواس اهل دل با تو مى گويند روزان و شبان با شما نامحرمان ما خامشيم غلغل اجزاى عالم بشنويد وسوسه ى تأويل ها بزدايت در تفسير حقيقت اين حمد و تسبيح در ميان دانشمندان و فلاسفه ...
... اجر و پاداشي از شما نمي خواهم و هر كه كار نيكو كند ما بر نيكويي او مي افزاييم كه خدا بسيار آمرزنده و پذيرنده ي شكر بندگان است» محي الدين عربي در تفسير آيه مي نويسد: «معناي آيه به طور كلي نفي پاداش خواستن ...
... مؤثر فهمده شود و گرنه سكوت در برابر فساد است. وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً[فرقان/63]. استاد جواد مغنيه در تفسير الكشاف ميگويد، منظور از اين آيه تغافل است. تغافل منفي: 1ـ تغافل ميكند ...
... آن هنگام كه از دختران زنده به گور شده سؤال شود: به كدامين گناه كشته شدند؟!. محمد بن جرير طبرى در تفسيرش مىنويسد: حدثنا بشر، قال: ثنا يزيد، قال: ثنا سعيد، عن قتادة وإذا الموؤودة سئلت: هي في بعض القراءات: ...
... رو، مسئلهى خاتميّت، سابقهاى ديرين در عقايد و كلام اسلامى دارد، ولى از آن جهت كه در گذشته، در اين باره، هيچ گونه اختلاف نظرى، در اصل مسئله و تفسير و تبيين آن وجود نداشت، در كتب كلامى قديم، مورد بحث و ...
... شيخيّهى كرمان، خود نيز به اجتهاد مىپردازند و آراى شيخ احمد و سيّد كاظم را بر اساس تلقّى خويش از احاديث تفسير مىكنند. از ديگر اختلافات كرمانىها و آذربايجانىها، مسئلهى «ركن رابع» است. شيخيّهى كرمان، ...
... و ديگران آوردهاند. احسايى، اصل «معاد جسمانى» را كه در آيات قرآنى و احاديث مستفيض، بر آن تأكيد شده، مىپذيرد، امّا تفسير ويژهاى از جسم ارايه مىدهد كه مقبول دانشمندان مسلمان نيست. معناى متداول و عرفى ...
... تحصيل خود ياد مىكند كه در آن، شخصى تفسير عميقى از دو آيه قرآن به او ارائه كرده بود: «اين رؤيا، مرا از دنيا و آن درسى كه مىخواندم، روىگردان ساخت. از زبان هيچبزرگى كه به مجلس او مىرفتم، نظير سخنان آن ...
... باقى نگذاشتهاند. تمامى فِرَق اسلامى - تقريباً - اين آيات و روايات و مفاد آنها را به نحوى دركتب حديثى و كلامى و تفسيرى و احياناً رجالى و تاريخى خود متعرض شدهاند و دربارهى آن به شكلهاى مختلف سخن گفتهاند، ...
... دارد. در قرآن آيات زيادي آمده که بر اهميت عقلانيت تأکيد مي کند. افلا يتدبرون، افلا يعقلون، افلا يتفکرون و ... بنابراين، بي ارزش جلوه دادن عقل و تعقل، خلاف قرآن است. رکن دوم؛ تفسير و تأويل قرآن به ظاهر ...
... و شايستهترين و برترين انسان را از برنامهريزى و حكم خود، آگاه مىسازد. تفسير القمّى، در ذيل آيه «تَنَزَّلُ الْمَلَـائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيهَا»، چنين آوردهاست: تَنَزَّلُ المَلائِكةُ و روحُ القُدُسِ عَلى ...
... و روحاني بود و همه جا را با تن و روان سير نموده است. اين قول مشهور ميان دانشمندان شيعه است(1). بررسي اقوال: نظریه نخست: ظاهرا عده اي كه نتوانسته اند اين سير و معراج را به صورت جسماني هضم كنند با چنين تفسيري ...
... با حفظ عناوين مقدس دين، مفاهيم آنها را تحريف نمايند. يكى از راهكارهاى مهم ماسون ها براى استحاله انسان ها از هويت دينى، تأويل بردن و بد معنا كردن مفاهيم مقدس دين است. براى نمونه، برخى از تفسيرهاى نارواى ...
... تفسيرى، شاخ و برگ بسيارى يافته است. پسر ابراهيم عليه السلام (كه هويت او موضوع مناقشات فراوان ميان مفسران قرآن بوده است) باخبر مى شود كه قربانى خواهد شد. او در پاسخى تكان دهنده از پدر خويش مى خواهد ...
... جانشين رسول خدا در اداره جامعه و تفسيرقرآن و توضيح احكام و معارف دين بودند. پس جانشينى امام على(عليه السلام) با خاتميت رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)تعارضى ندارد. ختم نبوّت به اين معناست كه آنچه بايد ...
... طرفى، با توجه به عصمت ائمّه اطهار عليهمالسلام، تفسيرقرآن كريم و تبيين احكام الهى از سوى آنان بدون اشتباه و دخل و تصرف عمدى يا سهوى انجام شده است. مجموع اين مسائل مستلزم آن است كه نظام فكرى اهلبيت عليهمالسلامدر ...
... خود از حق تعالي و بر طبق ظرفيت خود تفسيري ارائه نموده است. تعبير غالب متكلمين از توحيد بعنوان«نفي شريك از ذات واجب تعالي»ميباشد و سپس در مراحل ديگر به انضمام توحيد افعالي در نزد اشاعره(همراه با نظرياتي ...
... هُم بِالأخِرَةِ هُم كافِرون؛[7] اين ... از دانشى است كه پروردگارم به من آموخته است، من آيين قومى را كه به خدا ايمان ندارند و به سراى ديگر كافرند ترك گفتم.» برخى از مفسران در تفسير آيه مزبور گفته اند كه ...
... مفسران در تفسير آيه مزبور گفته اند كه علم به تعبير خواب و خبر دادن از تأويل احاديث، از علوم عادى و اكتسابى نيست كه هر كس بتواند فرا گيرد، بلكه اين علمى است كه پروردگار عالم به حضرت يوسف عليه السلام موهبت ...
... 6. تفسير سلبى صفات 7.توقّف و تفويض 8. نظريهى تجسّد و معنىشناسى كلامى 9. نظريهى تجلّى در تفسير پارهاى از صفات الهى 10. اشتراك معنوى، تأويل و تشكيك توحيد و شرك ذاتى فصل دوم اقسام توحيد ...
... شدهاند نظر به جهان حقيقى ندارند. وجود ساختارهاى عظيم مهندسى و هماهنگى بىنظير بين ساختارهاى حياتى و غيرحياتى را نمىتوان بر مبناى تحولات اتفاقى (جهشها و انتخاب طبيعى) تفسير نمود. ضرورت خلقت حكيمانه، ...
... ـ به عنوان ام الائمه (که همه خيرات از ناحيه آن ها و به فيض وجود آن ها بر بندگان نازل مي شود) منشأ هر خيري است لذا «ليله» را «ليله القدر» فاطمه ـ سلام الله عليها ـ دانسته اند. در تفسير فرات کوفي حديثي از ...
... اليهود. وقال رجل اخر: أنا الحق بفلان النصرانى من اهل الشام و أخذ منه أمانا. فأنزل اللّه هذه الاية وينها هم عن موالاة اليهود والنصارى. تفسير البغوى المسمى بمعالم التنزيل ـ بهامش تفسير الخازن وتفسير الخازن ...
... تفسير كرده اند كه چيزي شبيه يك خواب يا مكاشفه روحي خواهد بود، اما اين موضوع كاملاً با ظواهر قرآن مخالف است، چرا كه ظاهر قرآن به مسأله جسماني بودن گواهي مي دهد.
در دو سوره از سوره هاي قرآن به مسأله معراج ...
... ترين موضوع تحقيق مستشرقان درباره اسلام، قرآن كريم و موضوعات مربوط به آن؛ همچون ترتيب نزول، نحوه جمع آورى و كتابت، ترجمه و تفسير قرآن بوده است و بيشتر نوشتههاى آنان در اين زمينه مىباشد. چنانكه مهمترين ...
... بيان كردهاند. الف: چون آيات محكم، مطلوب اصلى است و مراد آنها نيز روشن و همچنين مرجع تفسير آيات متشابه است. /پاورقي: التفسيرالكبير، ج7، ص172؛ التحقيق، ج1، ص137؛ روضالجنان، ج4، ص174.
اين نظر از شهرت ...
... برده شده كه به ابوحنيفه تفسير شده است.
ناگفته نماند كتاب حيل رديه اى است از بخارى عليه حنفيه54 و ربطى به حديث صحيح ندارد و همان گونه كه شمارى به روشنى آن را يادآور شده اند: با شأن كتاب صحيح در حديث ناسازگارى ...
... تعالي در آن شب، حوادث يكسال ]از آن شب تا شب قدر سال آينده[ را تقدير مي نمايد، زنگي و مرگ، رزق ، سعادت و شقاوت و چيزهايي از اين قبيل را مقدر مي سازد. (تفسير الميزان ذيل آيه) امام باقر (ع) در جواب سؤال از ...
... نقض نمايد؟ براي همين قرآن كريم در بيان خواص نماز و صفات نمازگزاران ميفرمايد: «والذينَ هُمْ لِأماناتهم و عَهْدِهِم راعون» ، «و آنانكه امانت و عهده و پيمانشان را رعايت كنند(105)» در تفسير اين آيه آمده ...
... السلام) در تفسير آيه ي (وَ قاتِلُوهُمْ حَتّي لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ يکُونَ الدِّينُ کُلُّهُ لِلّهِ); مي فرمايد: تأويل اين آيه، هنوز نيامده است... پس زماني که تأويل آن فرا رسد، مشرکان کشته مي شوند، مگر ...
منظور از اين جمله "هر چيزي را جفت آفريديم" كه در قرآن آمده چيست؟
آيا منظور جنسِ نر و ماده هستش!؟مثلِ انسان! يا به طورِ كلي هر چيزي كه به نحوي مكملِ هم باشن، خواه جاندار باشن خواه بي جان!؟مثلِ يك جفت كفش ...
... يا ديگران هزينه شود، انفاق به حساب ميآيد(2).
ايثار به معني ديگري را بر خود ترجيح دادن است . ايثار به مال ،يعني عطا کردن مال به ديگري و او را بر خود ترجيج دادن .(3)
منابع:
1. تفسير نمونه ،ج1 ،ص105 تا ...
... از مردان قرار نخواهد گرفت و توسل به وسايل پيشگيرى از انعقاد نطفه به وسيله قرص و مانند آن هيچگاه اطمينان بخش نيست و نمى تواند دليل قاطعى بر نياوردن فرزند بوده باشد.
ر. ك: تفسير نمونه، ج 1، ص 291 تفسير ...
... به افراد مورد اعتماد و پرهيزكار و آشنا به معارف و صاحب نظر در اين امور مراجعه شود.
پي نوشتها:
1. مفاتيح الجنان، شيخ عباسي قمي; ص 520 و 521، مطبوعات ديني، قم.
2. همان.
3.تفسير نمونه، ج25، ص: 107.
4. ...
... بر نمي خواست ـ اگر چه مجلسي كوتاه ـ مگر اينكه بيست و پنج بار استغفار مي نمود » (تفسير المحيط الأعظم و البحر الخضم، ج4، ص: 60)
یعنی حضرت خاتم الانبیاء (ص) دائماً نور وجه حضرت احدیّت را بی واسطه مشاهده ...
... ندارد ، در بسياري از كتابهاي شيعه نقل شده و روايتي است كاملاً معتبر . و روايات بسيار ديگري با همين مضمون كه نقل همگي آنها فرصت بيشتري ميطلبد .
اما از آن طرف روايت ديگري را مرحوم عياشي در تفسير خود ...
... كرده و به گروه اوّل كمك مىكنند كه وارد بهشت شوند، ( تفسير نمونه، ج 6، صص 188 - 187).
از اين بخش آيه شريفه كه بزرگان اعراف خطاب به ضعفا مى گويند:
اُدْخُلُوا اَلْجَنَّةَ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَ لا ...
... كاملند.
اگر انسان بايد براى آينده خود فكر كند، بايد كسى هم باشد كه آينده را براى او تشريح كند.
در اين نوع تفسير و بينش است كه نقش انبيا براى كاروان انسانيّت روشن مىشود و چنين بينشى تنها در جهانبينى ...
... يوم لك و يوم عليك
:" دنيا براى تو دو روز است، روزى به سود تو است و روزى به زيان تو".
در تفسير برهان در ذيل همين آيه از تفسير على بن ابراهيم نيز مىخوانيم كه امام فرمود:
فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ يعنى فى ...
... چرا که اگر نبودند دائما زندگى انسان زير ضربات کوبنده طوفانها ناآرام مى بود.
0 . ر.ك: تفسير الميزان، ذيل آيهي 7 سورهي نباء.
21 . مجمع البيان، ج 13، ص 12، به نقل از زمين و آسمان در قرآن و نهج البلاغه، ...
... آن ها را نا خوشايندتر مى گرداند».(ميزان الحکمه/ج2/ص161)
4.تفسير: به نظر شما اسوه ي صبر يعني حضرت زينب –سلام الله عليها- چگونه توانست بر مشکلات فائق آيد؟ با دقت به مطالب زير عامل صبر حضرت را مي توان ...
سلام و عرض ادب
بله در روایت داریم که اَلشَّقِيُّ شَقِيٌّ في بَطْنِ اُمِّهِ وَ السَّعيدُ سَعيدٌ في بَطْنِ اُمِّهِ؛(كتاب التّوحيد، شيخ صدوق، با تصحيح حسيني تهراني، ص 356، نشر مدرسين، قم؛ تفسير نورالثقلين، ...
... نكاح المتعة
جمهور؛ يعني کل علماي اهل سنت بر اين عقيده هستند که مراد ازدواج موقت است نکاح المتعه
تفسير القرطبي - ج 5 - ص 130
شما که ميگوييد متعه زنا است يعني در صدر اسلام اين آيه مردم را به زنا نستجير ...
... اسفنديار، تبيان مذاهب با يادداشتهاي رحيم رضا ملكزاده، (تهران، كتابخانه طهوري، چ اول، 1362) ج 1، ص 246 ـ 247.
3 . ر. ك. آيت الله علامه سيد محمد حيسن الطباطبايي، الميزان في تفسيرالقرآن، (قم، اسماعيليان،چ ...
... ـ در هيچ امتحاني شكست نخورده است. بلكه مأموريت خويش را به انجام رسانيده است.
[1] . كهف/ 65.
[2] . مكارم شيرازي، ناصر به همراه جمعي از نويسندگان ، تفسير نمونه، دارالكتب الاسلاميه، ج 12، ص509.
[3] ...
... بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها....رعد2
نمونه اش همین (آسمان ستون های نامرئی دارد است که در قرآن ذکر شده است )
اين آيه با توجه به حديثى كه در تفسير آن وارد شده است، پرده از روى يك حقيقت علمى برداشته كه در ...
... مردم بپردازند، اما ستارگان و شهب يعنى رهبران الهى و دانشمندان با امواج نيرومند قلمشان آنها را به عقب مىرانند و طرد مىكنند. رجوع به تفسير نمونه، ج11، ص: 50
5-
عرب شترچران سوادنوشتن نداشت ولی طبع ...
در باب «عدل الهي» مي توانيد به كتاب هاي ذيل مراجعه نماييد:
1. «عدل الهي» اثر شهيد مرتضي مطهري، انتشارات صدرا.
2. تفسير موضوعي «پيام قرآن» جلد4، بخش عدل الهي، اثر آيت الله مكارم شيرازي.
3. تفسير «منشور ...
[b]با سلام و ادب
قرآن می فرماید: «وَ مِنْ كُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنا زَوْجَیْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ»[ذاریات/49] و مطابق این آیه، هر چیزی زوجی دارد. اما معنای زوج، منحصر به جنسیت و دارا بودن نر و ماده ...
... ص 108/ ح 34219، ص 109، 110/ ح 34229، ينابيع الموده ص 182، الاتحاف ص 46.
اين روايت در كتب شيعه نيز موجود است كه از جمله ميتوان به مصادر ذيل مراجعه نمود: تفسير الامام العسكري- ذيل تفسير سورهي البقره، ...
... كنند و آنجا كه نياز باشد به اصلاح بپردازند آنها حركت كنند تا خدا بركت داده و روزي بيشتري دهد.(10)
پي نوشت ها:
1. هود(11)آيه 6.
2. النساء(4) آيه32.
3. عياشى محمد بن مسعود، كتاب التفسير، چاپخانه علميه، ...
... الذهب، ج2، ص349، شرح الشفاء، ج1، ص151)
حاكم نيشابوري مي گويد:
« ولادت علي(ع) در داخل كعبه به طور تواتر به ما رسيده است.»
(مستدرك حاكم، ج3، ص483)
آلوسي بغداد صاحب تفسير معروف مي نويسد: «تولد علي ...
... مسجد را مركز تعليم، تربيت، تزكيه، هدايت و پايگاه فعاليت هاي اجتماعي ساخته بود و خود در مسجد براي مردم سورۀيوسف را تفسير مي كرد تا در سايۀ آن، مردم با درسهاي عفت، صداقت و شيوۀ درست حكومت آشنا شوند.( ابن ...
... باشد كه علم فعلاً به آن نرسيده است و چه در آينده به آن دسترسي پيدا كند.
پي نوشت ها:
1. مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، چ دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1374 ه ش، ج 3، ص 245.
2. جوادي آملي، عبدالله، زن ...